Shivapramukh hindu godBy social worker Vanita Kasani PunjabRead in another languagedownloadTake careEdit"Trinetra" is redirected here. For other uses, trinetra (multivariate)
рд╢िрд╡
Learn moreрдЗрд╕ рд▓ेрдЦ рдоें рд╕рдд्рдпाрдкрди рд╣ेрддु рдЕрддिрд░िрдХ्рдд рд╕ंрджрд░्рдн рдЕрдерд╡ा рд╕्рд░ोрддों рдХी рдЖрд╡рд╢्рдпрдХрддा рд╣ै। |
рд╢ंрдХрд░ рдпा рдорд╣ाрджेрд╡ рдЖрд░рдг्рдп рд╕ंрд╕्рдХृрддि рдЬो рдЖрдЧे рдЪрд▓ рдХрд░ рд╕рдиाрддрди рд╢िрд╡ рдзрд░्рдо (рд╢ैрд╡ рдзрд░्рдо) рдиाрдо рд╕े рдЬाрдиे рдЬाрддी рд╣ै рдоें рд╕рдмрд╕े рдорд╣рдд्рд╡рдкूрд░्рдг рджेрд╡рддाрдУं рдоें рд╕े рдПрдХ рд╣ै। рд╡рд╣ рдд्рд░िрджेрд╡ों рдоें рдПрдХ рджेрд╡ рд╣ैं। рдЗрди्рд╣ें рджेрд╡ों рдХे рджेрд╡ рдорд╣ाрджेрд╡ рднी рдХрд╣рддे рд╣ैं। рдЗрди्рд╣ें рднोрд▓ेрдиाрде, рд╢ंрдХрд░, рдорд╣ेрд╢, рд░ुрдж्рд░, рдиीрд▓рдХंрда, рдЧंрдЧाрдзрд░ рдЖрджि рдиाрдоों рд╕े рднी рдЬाрдиा рдЬाрддा рд╣ै। рддंрдд्рд░ рд╕ाрдзрдиा рдоें рдЗрди्рд╣े рднैрд░рд╡ рдХे рдиाрдо рд╕े рднी рдЬाрдиा рдЬाрддा рд╣ै।[1] рд╣िрди्рджू рд╢िрд╡ рдШрд░्рдо рд╢िрд╡-рдзрд░्рдо рдХे рдк्рд░рдоुрдЦ рджेрд╡рддाрдУं рдоें рд╕े рд╣ैं। рд╡ेрдж рдоें рдЗрдирдХा рдиाрдо рд░ुрдж्рд░ рд╣ै। рдпрд╣ рд╡्рдпрдХ्рддि рдХी рдЪेрддрдиा рдХे рдЕрди्рддрд░्рдпाрдоी рд╣ैं। рдЗрдирдХी рдЕрд░्рдзांрдЧिрдиी (рд╢рдХ्рддि) рдХा рдиाрдо рдкाрд░्рд╡рддी рд╣ै। рдЗрдирдХे рдкुрдд्рд░ рдХाрд░्рддिрдХेрдп рдФрд░ рдЧрдгेрд╢ рд╣ैं, рддрдеा рдкुрдд्рд░ी рдЕрд╢ोрдХ рд╕ुंрджрд░ी рд╣ैं। рд╢िрд╡ рдЕрдзिрдХ्рддрд░ рдЪिрдд्рд░ों рдоें рдпोрдЧी рдХे рд░ूрдк рдоें рджेрдЦे рдЬाрддे рд╣ैं рдФрд░ рдЙрдирдХी рдкूрдЬा рд╢िрд╡рд▓िंрдЧ рддрдеा рдоूрд░्рддि рджोрдиों рд░ूрдкों рдоें рдХी рдЬाрддी рд╣ै। рд╢िрд╡ рдХे рдЧрд▓े рдоें рдиाрдЧ рджेрд╡рддा рд╡ाрд╕ुрдХी рд╡िрд░ाрдЬिрдд рд╣ैं рдФрд░ рд╣ाрдеों рдоें рдбрдорд░ू рдФрд░ рдд्рд░िрд╢ूрд▓ рд▓िрдП рд╣ुрдП рд╣ैं। рдХैрд▓ाрд╢ рдоें рдЙрдирдХा рд╡ाрд╕ рд╣ै। рдпрд╣ рд╢ैрд╡ рдордд рдХे рдЖрдзाрд░ рд╣ै। рдЗрд╕ рдордд рдоें рд╢िрд╡ рдХे рд╕ाрде рд╢рдХ्рддि рд╕рд░्рд╡ рд░ूрдк рдоें рдкूрдЬिрдд рд╣ै।[2] [3][4][5]
рд╢िрд╡ | |
---|---|
рд╕ृрд╖्рдЯि рдХे рд╕ंрд╣ाрд░рдХрд░्рддा | |
![]() | |
рдЕрди्рдп рдиाрдо | рдиीрд▓рдХंрда, рдорд╣ाрджेрд╡, рд╢ंрдХрд░, рдкрд╢ुрдкрддिрдиाрде, рдирдЯрд░ाрдЬ, рдд्рд░िрдиेрдд्рд░, рднोрд▓ेрдиाрде, рд░ुрдж्рд░рд╢िрд╡, рдХैрд▓ाрд╢ी , рдЕрд░्рдзрдиाрд░ेрд╢्рдирд░ |
рд╕ंрдмंрдз | рд╣िрди्рджू рджेрд╡рддा |
рдиिрд╡ाрд╕рд╕्рдеाрди | рдХैрд▓ाрд╢ рдкрд░्рд╡рдд |
рдоंрдд्рд░ | реР рдирдоः рд╢िрд╡ाрдп |
рдЕрд╕्рдд्рд░ | рдд्рд░िрд╢ूрд▓, рдкिрдиाрдХ рдзрдиुрд╖,рдбрдорд░ु |
рдЬीрд╡рдирд╕ाрдеी | рдкाрд░्рд╡рддी |
рд╕ंрддाрди | рдХाрд░्рддिрдХेрдп ,рдЧрдгेрд╢ |
рд╕рд╡ाрд░ी | рдиंрджी |
рд╢ंрдХрд░ рдЬी рдХो рд╕ंрд╣ाрд░ рдХा рджेрд╡рддा рдХрд╣ा рдЬाрддा рд╣ै। рд╢ंंрдХрд░ рдЬी рд╕ौрдо्рдп рдЖрдХृрддि рдПрд╡ं рд░ौрдж्рд░рд░ूрдк рджोрдиों рдХे рд▓िрдП рд╡िрдЦ्рдпाрдд рд╣ैं। рдЕрди्рдп рджेрд╡ों рд╕े рдоाрдиा рдЧрдпा рд╣ै। рд╕ृрд╖्рдЯि рдХी рдЙрдд्рдкрдд्рддि, рд╕्рдеिрддि рдПрд╡ं рд╕ंрд╣ाрд░ рдХे рдЕрдзिрдкрддि рд╢िрд╡ рд╣ैं। рдд्рд░िрджेрд╡ों рдоें рднрдЧрд╡ाрди рд╢िрд╡ рд╕ंрд╣ाрд░ рдХे рджेрд╡рддा рдоाрдиे рдЧрдП рд╣ैं। рд╢िрд╡ рдЕрдиाрджि рддрдеा рд╕ृрд╖्рдЯि рдк्рд░рдХ्рд░िрдпा рдХे рдЖрджि рд╕्рд░ोрдд рд╣ैं рдФрд░ рдпрд╣ рдХाрд▓ рдорд╣ाрдХाрд▓ рд╣ी рдЬ्рдпोрддिрд╖рд╢ाрд╕्рдд्рд░ рдХे рдЖрдзाрд░ рд╣ैं। рд╢िрд╡ рдХा рдЕрд░्рде рдпрдж्рдпрдкि рдХрд▓्рдпाрдгрдХाрд░ी рдоाрдиा рдЧрдпा рд╣ै, рд▓ेрдХिрди рд╡े рд╣рдоेрд╢ा рд▓рдп рдПрд╡ं рдк्рд░рд▓рдп рджोрдиों рдХो рдЕрдкрдиे рдЕрдзीрди рдХिрдП рд╣ुрдП рд╣ैं। рд░ाрд╡рдг, рд╢рдиि, рдХрд╢्рдпрдк рдЛрд╖ि рдЖрджि рдЗрдирдХे рднрдХ्рдд рд╣ुрдП рд╣ै। рд╢िрд╡ рд╕рднी рдХो рд╕рдоाрди рджृрд╖्рдЯि рд╕े рджेрдЦрддे рд╣ै рдЗрд╕рд▓िрдпे рдЙрди्рд╣ें рдорд╣ाрджेрд╡ рдХрд╣ा рдЬाрддा рд╣ै। рд╢िрд╡ рдХे рдХुрдЫ рдк्рд░рдЪрд▓िрдд рдиाрдо, рдорд╣ाрдХाрд▓, рдЖрджिрджेрд╡, рдХिрд░ाрдд, рд╢ंрдХрд░, рдЪрди्рдж्рд░рд╢ेрдЦрд░, рдЬрдЯाрдзाрд░ी, рдиाрдЧрдиाрде, рдоृрдд्рдпुंрдЬрдп [рдоृрдд्рдпु рдкрд░ рд╡िрдЬрдпी], рдд्рд░рдпрдо्рдмрдХ, рдорд╣ेрд╢, рд╡िрд╢्рд╡ेрд╢, рдорд╣ाрд░ुрдж्рд░, рд╡िрд╖рдзрд░, рдиीрд▓рдХрдг्рда, рдорд╣ाрд╢िрд╡, рдЙрдоाрдкрддि [рдкाрд░्рд╡рддी рдХे рдкрддि], рдХाрд▓ рднैрд░рд╡, рднूрддрдиाрде, рдИрд╡ाрди्рдпрди [рддीрд╕рд░े рдирдпрди рд╡ाрд▓े], рд╢рд╢िрднूрд╖рдг рдЖрджि। рднрдЧрд╡ाрди рд╢िрд╡ рдХो рд░ूрдж्рд░ рдиाрдо рд╕े рдЬाрддा рд╣ै рд░ुрдж्рд░ рдХा рдЕрд░्рде рд╣ै рд░ुрдд рджूрд░ рдХрд░рдиे рд╡ाрд▓ा рдЕрд░्рдеाрдд рджुрдЦों рдХो рд╣рд░рдиे рд╡ाрд▓ा рдЕрддः рднрдЧрд╡ाрди рд╢िрд╡ рдХा рд╕्рд╡рд░ूрдк рдХрд▓्рдпाрдг рдХाрд░рдХ рд╣ै। рд░ुрдж्рд░ाрд╖्рдЯाрдз्рдпाрдИ рдХे рдкांрдЪрд╡ी рдЕрдз्рдпाрдп рдоें рднрдЧрд╡ाрди рд╢िрд╡ рдХे рдЕрдиेрдХ рд░ूрдк рд╡рд░्рдгिрдд рд╣ै рд░ूрдж्рд░ рджेрд╡рддा рдХो рд╕्рдеाрд╡рд░ рдЬंрдЧрдо рд╕рд░्рд╡ рдкрджाрд░्рде рд░ूрдк рд╕рд░्рд╡ рдЬाрддि рдордиुрд╖्рдп рджेрд╡ рдкрд╢ु рд╡рдирд╕्рдкрддि рд░ूрдк рдоाрдирдХрд░ рдХे рд╕рд░ाрд╡ рдЕंрддрд░्рдпाрдоी рднाрд╡ рдПрд╡ं рд╕рд░्рд╡ोрдд्рддрдо рднाрд╡ рд╕िрдж्рдз рдХिрдпा рдЧрдпा рд╣ै рдЗрд╕ рднाрд╡ рд╕े рдЬ्рдЮाрдд рд╣ोрдХрд░ рд╕ाрдзрдХ рдЕрдж्рд╡ैрдд рдиिрд╖्рда рдмрдирддा рд╣ै। рд╕ंрджрд░्рдн рд░ुрдж्рд░ाрд╖्рдЯाрдз्рдпाрдИ рдкृрд╖्рда рд╕ंрдЦ्рдпा 10 рдЧीрддा рдк्рд░ेрд╕ рдЧोрд░рдЦрдкुрд░। рд░ाрдоाрдпрдг рдоें рднрдЧрд╡ाрди рд░ाрдо рдХे рдХрдерди рдЕрдиुрд╕ाрд░ рд╢िрд╡ рдФрд░ рд░ाрдо рдоें рдЕंрддрд░ рдЬाрдирдиे рд╡ाрд▓ा рдХрднी рднी рднрдЧрд╡ाрди рд╢िрд╡ рдХा рдпा рднрдЧрд╡ाрди рд░ाрдо рдХा рдк्рд░िрдп рдирд╣ीं рд╣ो рд╕рдХрддा। рд╢ुрдХ्рд▓ рдпрдЬुрд░्рд╡ेрдж рд╕ंрд╣िрддा рдХे рдЕंрддрд░्рдЧрдд рд░ुрдж्рд░ рдЕрд╖्рдЯाрдз्рдпाрдИ рдХे рдЕрдиुрд╕ाрд░ рд╕ूрд░्рдп рдЗंрдж्рд░ рд╡िрд░ाрдЯ рдкुрд░ुрд╖ рд╣рд░े рд╡ृрдХ्рд╖, рдЕрди्рди, рдЬрд▓, рд╡ाрдпु рдПрд╡ं рдордиुрд╖्рдп рдХे рдХрд▓्рдпाрдг рдХे рд╕рднी рд╣ेрддु рднрдЧрд╡ाрди рд╢िрд╡ рдХे рд╣ी рд╕्рд╡рд░ूрдк рд╣ै рднрдЧрд╡ाрди рд╕ूрд░्рдп рдХे рд░ूрдк рдоें рд╡рд╣ рд╢िрд╡ рднрдЧрд╡ाрди рдордиुрд╖्рдп рдХे рдХрд░्рдоों рдХो рднрд▓ी-рднांрддि рдиिрд░ीрдХ्рд╖рдг рдХрд░ рдЙрди्рд╣ें рд╡ैрд╕ा рд╣ी рдлрд▓ рджेрддे рд╣ैं рдЖрд╢рдп рдпрд╣ рд╣ै рдХि рд╕ंрдкूрд░्рдг рд╕ृрд╖्рдЯि рд╢िрд╡рдордп рд╣ै рдордиुрд╖्рдп рдЕрдкрдиे рдЕрдкрдиे рдХрд░्рдоाрдиुрд╕ाрд░ рдлрд▓ рдкाрддे рд╣ैं рдЕрд░्рдеाрдд рд╕्рд╡рд╕्рде рдмुрдж्рдзि рд╡ाрд▓ों рдХो рд╡ृрд╖्рдЯि рдЬрд▓ рдЕрди्рдп рдЖрджि рднрдЧрд╡ाрди рд╢िрд╡ рдк्рд░рджाрди рдХрд░рддे рд╣ैं рдФрд░ рджुрд░्рдмुрдж्рдзि рд╡ाрд▓ों рдХो рд╡्рдпाрдзि рджुрдЦ рдПрд╡ं рдоृрдд्рдпु рдЖрджि рдХा рд╡िрдзाрди рднी рд╢िрд╡рдЬी рдХрд░рддे рд╣ैं।
рд╢िрд╡ рд╕्рд╡рд░ूрдкрд╕ंрдкाрджिрдд рдХрд░ें

рд╢िрд╡ рд╕्рд╡рд░ूрдк рд╕ूрд░्рдпрд╕ंрдкाрджिрдд рдХрд░ें
рдЬिрд╕ рдк्рд░рдХाрд░ рдЗрд╕ рдм्рд░рд╣्рдордг्рдб рдХा рдиा рдХोрдИ рдЕंрдд рд╣ै, рди рдХोрдИ рдЫोрд░ рдФрд░ рди рд╣ी рдХोрдИ рд╢ूрд░ुрдЖрдд, рдЙрд╕ी рдк्рд░рдХाрд░ рд╢िрд╡ рдЕрдиाрджि рд╣ै рд╕рдо्рдкूрд░्рдг рдм्рд░рд╣्рдоांрдб рд╢िрд╡ рдХे рдЕंрджрд░ рд╕рдоाрдпा рд╣ुрдЖ рд╣ै рдЬрдм рдХुрдЫ рдирд╣ीं рдеा рддрдм рднी рд╢िрд╡ рдеे рдЬрдм рдХुрдЫ рди рд╣ोрдЧा рддрдм рднी рд╢िрд╡ рд╣ी рд╣ोंрдЧे। рд╢िрд╡ рдХो рдорд╣ाрдХाрд▓ рдХрд╣ा рдЬाрддा рд╣ै, рдЕрд░्рдеाрдд рд╕рдордп। рд╢िрд╡ рдЕрдкрдиे рдЗрд╕ рд╕्рд╡рд░ूрдк рдж्рд╡ाрд░ा рдкूрд░्рдг рд╕ृрд╖्рдЯि рдХा рднрд░рдг-рдкोрд╖рдг рдХрд░рддे рд╣ैं। рдЗрд╕ी рд╕्рд╡рд░ूрдк рдж्рд╡ाрд░ा рдкрд░рдоाрдд्рдоा рдиे рдЕрдкрдиे рдУрдЬ рд╡ рдЙрд╖्рдгрддा рдХी рд╢рдХ्рддि рд╕े рд╕рднी рдЧ्рд░рд╣ों рдХो рдПрдХрдд्рд░िрдд рдХрд░ рд░рдЦा рд╣ै। рдкрд░рдоाрдд्рдоा рдХा рдпрд╣ рд╕्рд╡рд░ूрдк рдЕрдд्рдпंрдд рд╣ी рдХрд▓्рдпाрдгрдХाрд░ी рдоाрдиा рдЬाрддा рд╣ै рдХ्рдпोंрдХि рдкूрд░्рдг рд╕ृрд╖्рдЯि рдХा рдЖрдзाрд░ рдЗрд╕ी рд╕्рд╡рд░ूрдк рдкрд░ рдЯिрдХा рд╣ुрдЖ рд╣ै।рдкрд╡िрдд्рд░ рд╢्рд░ी рджेрд╡ी рднाрдЧрд╡рдд рдорд╣ाрдкुрд░ाрдг рдоें рднрдЧрд╡ाрди рд╢ंрдХрд░ рдХो рддрдоोрдЧुрдг рдмрддाрдпा рдЧрдпा рд╣ै рдЗрд╕рдХा рдк्рд░рдоाрдг рд╢्рд░ी рджेрд╡ी рднाрдЧрд╡рдд рдорд╣ाрдкुрд░ाрдг рдЕрдз्рдпाрдп 5, рд╕्рдХंрдж 3, рдкृрд╖्рда 121 рдоें рджिрдпा рдЧрдпा рд╣ै।[6]
рд╢िрд╡ рдкुрд░ाрдгрд╕ंрдкाрджिрдд рдХрд░ें
рдкрд╡िрдд्рд░ рд╢िрд╡ рдкुрд░ाрдг рдПрдХ рд▓ेрдЦ рдХे рдЕрдиुрд╕ाрд░, рдХैрд▓ाрд╢рдкрддि рд╢िрд╡ рдЬी рдиे рджेрд╡ी рдЖрджिрд╢рдХ्рддि рдФрд░ рд╕рджाрд╢िрд╡ рд╕े рдХрд╣े рд╣ै рдХि рд╣े рдоाрдд! рдм्рд░рд╣्рдоा рддुрдо्рд╣ाрд░ी рд╕рди्рддाрди рд╣ै рддрдеा рд╡िрд╖्рдгु рдХी рдЙрдд्рдкрддि рднी рдЖрдк рд╕े рд╣ुрдИ рд╣ै рддो рдЙрдирдХे рдмाрдж рдЙрдд्рдкрди्рди рд╣ोрдиे рд╡ाрд▓ा рдоें рднी рдЖрдкрдХी рд╕рди्рддाрди рд╣ुрдЖ।
рдм्рд░рд╣्рдоा рдФрд░ рд╡िрд╖्рдгु рд╕рджाрд╢िрд╡ рдХे рдЖрдзे рдЕрд╡рддाрд░ рд╣ै, рдкрд░ंрддु рдХैрд▓ाрд╢рдкрддि рд╢िрд╡ "рд╕рджाрд╢िрд╡" рдХे рдкूрд░्рдг рдЕрд╡рддाрд░ рд╣ै। рдЬैрд╕े рдХृрд╖्рдг рд╡िрд╖्рдгु рдХे рдкूрд░्рдг рдЕрд╡рддाрд░ рд╣ै рдЙрд╕ी рдк्рд░рдХाрд░ рдХैрд▓ाрд╢рдкрддि рд╢िрд╡ "рдУрдордХाрд░ рд╕рджाрд╢िрд╡" рдХे рдкूрд░्рдг рдЕрд╡рддाрд░ рд╣ै। рд╕рджाрд╢िрд╡ рдФрд░ рд╢िрд╡ рджिрдЦрдиे рдоें, рд╡ेрд╖рднूрд╖ा рдФрд░ рдЧुрдг рдоें рдмिрд▓्рдХुрд▓ рд╕рдоाрди рд╣ै। рдЗрд╕ी рдк्рд░рдХाрд░ рджेрд╡ी рд╕рд░рд╕्рд╡рддी, рд▓рдХ्рд╖्рдоी рдФрд░ рдкाрд░्рд╡рддी (рджुрд░्рдЧा) рдЖрджिрд╢рдХ्рддि рдХी рдЕрд╡рддाрд░ рд╣ै।
рд╢िрд╡ рдкुрд░ाрдг рдХे рд▓ेрдЦ рдХे рдЕрдиुрд╕ाрд░ рд╕рджाрд╢िрд╡ рдЬी рдХрд╣े рд╣ै рдХि рдЬो рдоुрдЭрдоे рдФрд░ рдХैрд▓ाрд╢рдкрддि рд╢िрд╡ рдоें рднेрдж рдХрд░ेрдЧा рдпा рд╣рдо рджोрдиों рдХो рдЕрд▓рдЧ рдоाрдиेрдЧा рд╡ो рдирд░्рдХ рдоें рдЧिрд░ेрдЧा । рдпा рдлिрд░ рд╢िрд╡ рдФрд░ рд╡िрд╖्рдгु рдоें рдЬो рднेрдж рдХрд░ेрдЧा рд╡ो рдирд░्рдХ рдоें рдЧिрд░ेрдЧा। рд╡ाрд╕्рддрд╡ рдоें рдоुрдЭрдоे, рдм्рд░рд╣्рдоा, рд╡िрд╖्рдгु рдФрд░ рдХैрд▓ाрд╢рдкрддि рд╢िрд╡ рдХोрдИ рднेрдж рдирд╣ीं рд╣рдо рдПрдХ рд╣ी рд╣ै। рдкрд░ंрддु рд╕ृрд╖्рдЯि рдХे рдХाрд░्рдп рдХे рд▓िрдП рд╣рдо рдЕрд▓рдЧ рдЕрд▓рдЧ рд░ूрдк рд▓ेрддे рд╣ै ।
рд╢िрд╡ рд╕्рд╡рд░ूрдк рд╢ंрдХрд░ рдЬीрд╕ंрдкाрджिрдд рдХрд░ें
рдкृрде्рд╡ी рдкрд░ рдмीрддे рд╣ुрдП рдЗрддिрд╣ाрд╕ рдоें рд╕рддрдпुрдЧ рд╕े рдХрд▓рдпुрдЧ рддрдХ, рдПрдХ рд╣ी рдоाрдирд╡ рд╢рд░ीрд░ рдПैрд╕ा рд╣ै рдЬिрд╕рдХे рд▓рд▓ाрдЯ рдкрд░ рдЬ्рдпोрддि рд╣ै। рдЗрд╕ी рд╕्рд╡рд░ूрдк рдж्рд╡ाрд░ा рдЬीрд╡рди рд╡्рдпрддीрдд рдХрд░ рдкрд░рдоाрдд्рдоा рдиे рдоाрдирд╡ рдХो рд╡ेрджों рдХा рдЬ्рдЮाрди рдк्рд░рджाрди рдХिрдпा рд╣ै рдЬो рдоाрдирд╡ рдХे рд▓िрдП рдЕрдд्рдпंрдд рд╣ी рдХрд▓्рдпाрдгрдХाрд░ी рд╕ाрдмिрдд рд╣ुрдЖ рд╣ै। рд╡ेрджो рд╢िрд╡рдо рд╢िрд╡ो рд╡ेрджрдо।। рдкрд░рдоाрдд्рдоा рд╢िрд╡ рдХे рдЗрд╕ी рд╕्рд╡рд░ूрдк рдж्рд╡ाрд░ा рдоाрдирд╡ рд╢рд░ीрд░ рдХो рд░ुрдж्рд░ рд╕े рд╢िрд╡ рдмрдирдиे рдХा рдЬ्рдЮाрди рдк्рд░ाрдк्рдд рд╣ोрддा рд╣ै।
рд╢िрд╡рд▓िंрдЧрд╕ंрдкाрджिрдд рдХрд░ें
рд╢िрд╡ рдХे рдиंрджी рдЧрдгрд╕ंрдкाрджिрдд рдХрд░ें
- рдиंрджी
- рднृंрдЧी
- рд░िрдЯी
- рдЯुंрдбी
- рд╢्рд░ृंрдЧी
- рдирди्рджिрдХेрд╢्рд╡рд░
- рдмेрддाрд▓
- рдкिрд╢ाрдЪ
- рддोрддрд▓ा
- рднूрддрдиाрде
рд╢िрд╡ рдХी рдЕрд╖्рдЯрдоूрд░्рддिрд╕ंрдкाрджिрдд рдХрд░ें
- 1. рдкृрде्рд╡ीрдоूрд░्рддि - рд╢рд░्рд╡
- 2. рдЬрд▓рдоूрд░्рддि - рднрд╡
- 3. рддेрдЬрдоूрд░्рддि - рд░ूрдж्рд░
- 4. рд╡ाрдпुрдоूрд░्рддि - рдЙрдЧ्рд░
- 5. рдЖрдХाрд╢рдоूрд░्рддि - рднीрдо
- 6. рдЕрдЧ्рдиिрдоूрд░्рддि - рдкрд╢ुрдкрддि
- 7. рд╕ूрд░्рдпрдоूрд░्рддि - рдИрд╢ाрди
- 8. рдЪрди्рдж्рд░рдоूрд░्рддि - рдорд╣ाрджेрд╡
рд╡्рдпрдХ्рддिрдд्рд╡рд╕ंрдкाрджिрдд рдХрд░ें
рд╢िрд╡ рдоें рдкрд░рд╕्рдкрд░ рд╡िрд░ोрдзी рднाрд╡ों рдХा рд╕ाрдоंрдЬрд╕्рдп рджेрдЦрдиे рдХो рдоिрд▓рддा рд╣ै। рд╢िрд╡ рдХे рдорд╕्рддрдХ рдкрд░ рдПрдХ рдУрд░ рдЪंрдж्рд░ рд╣ै, рддो рджूрд╕рд░ी рдУрд░ рдорд╣ाрд╡िрд╖рдзрд░ рд╕рд░्рдк рднी рдЙрдирдХे рдЧрд▓े рдХा рд╣ाрд░ рд╣ै। рд╡े рдЕрд░्рдзрдиाрд░ीрд╢्рд╡рд░ рд╣ोрддे рд╣ुрдП рднी рдХाрдордЬिрдд рд╣ैं। рдЧृрд╣рд╕्рде рд╣ोрддे рд╣ुрдП рднी рд╢्рдорд╢ाрдирд╡ाрд╕ी, рд╡ीрддрд░ाрдЧी рд╣ैं। рд╕ौрдо्рдп, рдЖрд╢ुрддोрд╖ рд╣ोрддे рд╣ुрдП рднी рднрдпंрдХрд░ рд░ुрдж्рд░ рд╣ैं। рд╢िрд╡ рдкрд░िрд╡ाрд░ рднी рдЗрд╕рд╕े рдЕрдЫूрддा рдирд╣ीं рд╣ैं। рдЙрдирдХे рдкрд░िрд╡ाрд░ рдоें рднूрдд-рдк्рд░ेрдд, рдиंрджी, рд╕िंрд╣, рд╕рд░्рдк, рдордпूрд░ рд╡ рдоूрд╖рдХ рд╕рднी рдХा рд╕рдорднाрд╡ рджेрдЦрдиे рдХो рдоिрд▓рддा рд╣ै। рд╡े рд╕्рд╡рдпं рдж्рд╡ंрдж्рд╡ों рд╕े рд░рд╣िрдд рд╕рд╣-рдЕрд╕्рддिрдд्рд╡ рдХे рдорд╣ाрди рд╡िрдЪाрд░ рдХा рдкрд░िрдЪाрдпрдХ рд╣ैं। рдРрд╕े рдорд╣ाрдХाрд▓ рд╢िрд╡ рдХी рдЖрд░ाрдзрдиा рдХा рдорд╣ाрдкрд░्рд╡ рд╣ै рд╢िрд╡рд░ाрдд्рд░ि।[7]
рдкूрдЬрдирд╕ंрдкाрджिрдд рдХрд░ें
рд╢िрд╡рд░ाрдд्рд░ि рдХी рдкूрдЬा рд░ाрдд्рд░ि рдХे рдЪाрд░ों рдк्рд░рд╣рд░ рдоें рдХрд░рдиी рдЪाрд╣िрдП। рд╢िрд╡ рдХो рдмिрд▓्рд╡рдкрдд्рд░, рдкुрд╖्рдк, рдЪрди्рджрди рдХा рд╕्рдиाрди рдк्рд░िрдп рд╣ैं। рдЗрдирдХी рдкूрдЬा рдХे рд▓िрдпे рджूрдз, рджрд╣ी, рдШी, рд╢рдХрд░, рд╢рд╣рдж рдЗрди рдкांрдЪ рдЕрдоृрдд рдЬिрд╕े рдкрдЮ्рдЪाрдоृрдд рдХрд╣ा рдЬाрддा рд╣ै, рд╕े рдХी рдЬाрддी рд╣ै। рд╢िрд╡ рдХा рдд्рд░िрд╢ूрд▓ рдФрд░ рдбрдорд░ू рдХी рдз्рд╡рдиि рдоंрдЧрд▓, рдЧुрд░ु рд╕े рд╕ंрдмंрдзिрдд рд╣ैं। рдЪंрдж्рд░рдоा рдЙрдирдХे рдорд╕्рддрдХ рдкрд░ рд╡िрд░ाрдЬрдоाрди рд╣ोрдХрд░ рдЕрдкрдиी рдХांрддि рд╕े рдЕрдиंрддाрдХाрд╢ рдоें рдЬрдЯाрдзाрд░ी рдорд╣ाрдоृрдд्рдпुंрдЬрдп рдХो рдк्рд░рд╕рди्рди рд░рдЦрддा рд╣ै рддो рдмुрдзाрджि рдЧ्рд░рд╣ рд╕рдорднाрд╡ рдоें рд╕рд╣ाрдпрдХ рдмрдирддे рд╣ैं। рдорд╣ाрдоृрдд्рдпुंрдЬрдп рдоंрдд्рд░ рд╢िрд╡ рдЖрд░ाрдзрдиा рдХा рдорд╣ाрдоंрдд्рд░ рд╣ै। рд╕ाрд╡рди рд╕ोрдорд╡ाрд░ рд╡्рд░рдд рдХो рдХाрдлी рдлрд▓рджाрдпी рдмрддाрдпा рдЬाрддा рд╣ै। рдРрд╕ी рдоाрди्рдпрддा рд╣ै рдХि рдЗрд╕ рд╡्рд░рдд рдХो рдХрд░рдиे рд╕े рднрдХ्рддों рдХी рд╕рднी рдЗрдЪ्рдЫाрдУं рдХी рдкूрд░्рддि рд╣ो рдЬाрддी рд╣ै।[8] рдорд╣ाрд╢िрд╡рд░ाрдд्рд░ि рдХा рд╡्рд░рдд рдЕрдкрдиी рдордиोрдХाрдордиा рдкूрд░्рддि рдХे рд▓िрдП рдХрд░рддे рд╣ैं। рдЗрд╕ рд╡्рд░рдд рдХो рдЕрд▓рдЧ-рдЕрд▓рдЧ рд╕्рдеाрдиों рдкрд░ рдЕрд▓рдЧ-рдЕрд▓рдЧ рд╡िрдзि рд╕े рдордиाрдпा рдЬाрддा рд╣ै рдЬिрдирдоें рд╕े рдПрдХ рд╡िрдзि рдиीрдЪे рдмрддाрдИ рдЧрдИ рд╣ै। [9]
рдЬ्рдпोрддिрд░्рд▓िंрдЧ | рд╕्рдеाрди |
рдкрд╢ुрдкрддिрдиाрде | рдиेрдкाрд▓ рдХी рд░ाрдЬрдзाрдиी рдХाрдардоांрдбू |
рд╕ोрдордиाрде | рд╕ोрдордиाрде рдоंрджिрд░, рд╕ौрд░ाрд╖्рдЯ्рд░ рдХ्рд╖ेрдд्рд░, рдЧुрдЬрд░ाрдд |
рдорд╣ाрдХाрд▓ेрд╢्рд╡рд░ | рд╢्рд░ी рдорд╣ाрдХाрд▓, рдорд╣ाрдХाрд▓ेрд╢्рд╡рд░, рдЙрдЬ्рдЬрдпिрдиी (рдЙрдЬ्рдЬैрди) |
реРрдХाрд░ेрд╢्рд╡рд░ | реРрдХाрд░ेрд╢्рд╡рд░ рдЕрдерд╡ा рдордорд▓ेрд╢्рд╡рд░, реРрдХाрд░ेрд╢्рд╡рд░ |
рдХेрджाрд░рдиाрде | рдХेрджाрд░рдиाрде рдорди्рджिрд░, рд░ुрдж्рд░рдк्рд░рдпाрдЧ, рдЙрдд्рддрд░ाрдЦрдг्рдб |
рднीрдоाрд╢ंрдХрд░ | рднीрдоाрд╢ंрдХрд░ рдоंрджिрд░, рдиिрдХрдЯ рдкुрдгे, рдорд╣ाрд░ाрд╖्рдЯ्рд░ |
рд╡िрд╢्рд╡рдиाрде | рдХाрд╢ी рд╡िрд╢्рд╡рдиाрде рдоंрджिрд░, рд╡ाрд░ाрдгрд╕ी, рдЙрдд्рддрд░ рдк्рд░рджेрд╢ |
рдд्рд░्рдпрдо्рдмрдХेрд╢्рд╡рд░ рдорди्рджिрд░ | рдд्рд░्рдпрдо्рдмрдХेрд╢्рд╡рд░ рдЬ्рдпोрддिрд░्рд▓िंрдЧ рдорди्рджिрд░, рдиाрд╕िрдХ, рдорд╣ाрд░ाрд╖्рдЯ्рд░ |
рд░ाрдоेрд╢्рд╡рд░рдо | рд░ाрдоेрд╢्рд╡рд░рдо рдоंрджिрд░, рд░ाрдордиाрдердкुрд░рдо, рддрдоिрд▓ рдиाрдбु |
рдШृрд╖्рдгेрд╢्рд╡рд░ | рдШृрд╖्рдгेрд╢्рд╡рд░ рдорди्рджिрд░, рд╡ेрд░ुрд│, рдФрд░ंрдЧाрдмाрдж, рдорд╣ाрд░ाрд╖्рдЯ्рд░ |
рдмैрдж्рдпрдиाрде | рджेрд╡рдШрд░ рдЭाрд░рдЦрдг्рдб |
рдиाрдЧेрд╢्рд╡рд░ | рдФंрдвा рдиाрдЧрдиाрде рдорд╣ाрд░ाрд╖्рдЯ्рд░ рдиाрдЧेрд╢्рд╡рд░ рдорди्рджिрд░, рдж्рд╡ाрд░рдХा, рдЧुрдЬрд░ाрдд |
рд╢्рд░ीрд╢ैрд▓ | рд╢्рд░ीрдорд▓्рд▓िрдХाрд░्рдЬुрди, рд╢्рд░ीрд╢ैрд▓рдо (рд╢्рд░ी рд╕ैрд▓рдо), рдЖंрдз्рд░ рдк्рд░рджेрд╢ |
рд╢्рд░ी рдХेрджाрд░ | рдиेрдкाрд▓ рдХाрд▓ाрди्рдЬрд░ рд╡рдирдЦрдг्рдб |
рд░ौрд▓ा рдХेрджाрд░ | рдиेрдкाрд▓् рдХाрд▓ाрди्рдЬрд░ рд╡рдирдЦрдг्рдб |
рдз्рд╡рдЬ рдХेрджाрд░ | рдиेрдкाрд▓् рдХाрд▓ाрди्рдЬрд░ рд╡рдирдЦрдг्рдб |
рдЕрд╢िрдо рдХेрджाрд░ | рдиेрдкाрд▓ рдХाрд▓ाрди्рдЬрд░ рд╡рдирдЦрдг्рдб |
рдкुрд░ी рднुрдоी рдХे рд░ूрдк рдоे рд╢िрд╡ рдЬ्рдпोрддिрд░्рд▓िंрдЧ::рдХाрд▓ाрди्рдЬрд░ | рдпрдж्рдпрдкि рдкुрд░ा рдм्рд░рд╣्рдоाрдг्рдб рднाрдЧрд╡ाрди рд╢िрд╡ рдХा рдЬ्рдпोрддिрд░्рд▓िंрдЧ рд╣ै рдлिрд░ рднी рдкुрд░ाрдгों рдоें рдкृрде्рд╡ी рдоें рднाрдЧрд╡ाрди рд╢िрд╡ рдХे рджो рдЬ्рдпोрддिрд░्рд▓िंрдЧ рдкुрд░ी рднुрдоी рдХे рд░ूрдк рдоें рд╣ै (рез) рдХैрд▓ाрд╢ рдкрд░्рд╡рдд (рдпрд╣ рдкुрд░ा рдкрд░्рд╡рдд рдПрдХ рдЬ्рдпोрддिрд░्рд▓िंрдЧ рд╣ै) (реи) рдХाрд▓рди्рдЬрд░ рдкрд░्рд╡рдд рд╡рдирдЦрдг्рдб (рдпрд╣ рдкुрд░ा рдкрд░्рд╡рдд рд╡рдирдЦрдг्рдб рджुрд╕рд░ा рднुрдоी рдЬ्рдпोрддिрд░्рд▓िंрдЧ рд╣ै) |
рд╢िрд╡ рдкुрд░ाрдг рдоें рд╡рд░्рдгिрдд рдХाрд▓ाрди्рдЬрд░ рд╡рдирдЦрдг्рдб, рднूрдоि рдЬ्рдпोрддिрд░्рд▓िंрдЧ, рдХा рд╕ंрдХ्рд╖िрдк्рдд рдЗрддिрд╣ाрд╕ | |
рдХैрд▓ाрд╕ рдкрд░्рд╡рдд (рддिрдм्рдмрдд) | рдпрд╣ рдХाрд▓ाрди्рдЬрд░ рдХी рддрд░рд╣ рдПрдХ рдЬ्рдпोрддिрд░्рд▓िंрдЧ рд╣ै। |
рдЕрдиेрдХ рдиाрдорд╕ंрдкाрджिрдд рдХрд░ें
рд╣िрди्рджू рдзрд░्рдо рдоें рднрдЧрд╡ाрди рд╢िрд╡ рдХो рдЕрдиेрдХ рдиाрдоों рд╕े рдкुрдХाрд░ा рдЬाрддा рд╣ै
- рд░ूрдж्рд░ - рд░ूрдж्рд░ рд╕े рдЕрднिрдк्рд░ाрдп рдЬो рджुрдЦों рдХा рдиिрд░्рдоाрдг рд╡ рдиाрд╢ рдХрд░рддा рд╣ै।
- рдкрд╢ुрдкрддिрдиाрде - рднрдЧрд╡ाрди рд╢िрд╡ рдХो рдкрд╢ुрдкрддि рдЗрд╕рд▓िрдП рдХрд╣ा рдЬाрддा рд╣ै рдХ्рдпोंрдХि рд╡рд╣ рдкрд╢ु рдкрдХ्рд╖िрдпों рд╡ рдЬीрд╡рдЖрдд्рдоाрдУं рдХे рд╕्рд╡ाрдоी рд╣ैं
- рдЕрд░्рдзрдиाрд░ीрд╢्рд╡рд░ - рд╢िрд╡ рдФрд░ рд╢рдХ्рддि рдХे рдоिрд▓рди рд╕े рдЕрд░्рдзрдиाрд░ीрд╢्рд╡рд░ рдиाрдо рдк्рд░рдЪрд▓िрдд рд╣ुрдЖ।
- рдорд╣ाрджेрд╡ - рдорд╣ाрджेрд╡ рдХा рдЕрд░्рде рд╣ै рдорд╣ाрди рдИрд╢्рд╡рд░ीрдп рд╢рдХ्рддि।
- рднोрд▓ेрдиाрде - рднोрд▓ेрдиाрде рдХा рдЕрд░्рде рд╣ै рдХोрдорд▓ рд╣ृрджрдп, рджрдпाрд▓ु рд╡ рдЖрд╕ाрдиी рд╕े рдоाрдл рдХрд░рдиे рд╡ाрд▓ों рдоें рдЕрдЧ्рд░рдгी। рдпрд╣ рд╡िрд╢्рд╡ाрд╕ рдХिрдпा рдЬाрддा рд╣ै рдХि рднрдЧрд╡ाрди рд╢ंрдХрд░ рдЖрд╕ाрдиी рд╕े рдХिрд╕ी рдкрд░ рднी рдк्рд░рд╕рди्рди рд╣ो рдЬाрддे рд╣ैं।
- рд▓िंрдЧрдо - рдкूрд░े рдм्рд░рд╣्рдоांрдб рдХा рдк्рд░рддीрдХ рд╣ै।
- рдирдЯрд░ाрдЬ - рдирдЯрд░ाрдЬ рдХो рдиृрдд्рдп рдХा рджेрд╡рддा рдоाрдирддे рд╣ै рдХ्рдпोंрдХि рднрдЧрд╡ाрди рд╢िрд╡ рддांрдбрд╡ рдиृрдд्рдп рдХे рдк्рд░ेрдоी рд╣ै। "рд╢िрд╡" рд╢рдм्рдж рдХा рдЕрд░्рде "рд╢ुрдн, рд╕्рд╡ाрднिрдоाрдиिрдХ, рдЕрдиुрдЧ्рд░рд╣рд╢ीрд▓, рд╕ौрдо्рдп, рджрдпाрд▓ु, рдЙрджाрд░, рдоैрдд्рд░ीрдкूрд░्рдг" рд╣ोрддा рд╣ै। рд▓ोрдХ рд╡्рдпुрдд्рдкрдд्рддि рдоें "рд╢िрд╡" рдХी рдЬрдб़ "рд╢ि" рд╣ै рдЬिрд╕рдХा рдЕрд░्рде рд╣ै рдЬिрди рдоें рд╕рднी рдЪीрдЬें рд╡्рдпाрдкрдХ рд╣ै рдФрд░ "рд╡ा" рдЗрд╕рдХा рдЕрд░्рде рд╣ै "рдЕрдиुрдЧ्рд░рд╣ рдХे рдЕрд╡рддाрд░"। рдЛрдЧ рд╡ेрдж рдоें рд╢िрд╡ рд╢рдм्рдж рдПрдХ рд╡िрд╢ेрд╖рдг рдХे рд░ूрдк рдоें рдк्рд░рдпोрдЧ рдХिрдпा рдЬाрддा рд╣ै, рд░ुрдж्рд░ा рд╕рд╣िрдд рдХрдИ рдЛрдЧ्рд╡ेрджिрдХ рджेрд╡рддाрдУं рдХे рд▓िрдП рдПрдХ рд╡िрд╢ेрд╖рдг рдХे рд░ूрдк рдоें। рд╢िрд╡ рд╢рдм्рдж рдиे "рдоुрдХ्рддि, рдЕंрддिрдо рдоुрдХ्рддि" рдФрд░ "рд╢ुрдн рд╡्рдпрдХ्рддि" рдХा рднी рдЕрд░्рде рджिрдпा рд╣ै। рдЗрд╕ рд╡िрд╢ेрд╖рдг рдХा рдк्рд░рдпोрдЧ рд╡िрд╢ेрд╖ рд░ूрдк рд╕े рд╕ाрд╣िрдд्рдп рдХे рд╡ैрджिрдХ рдкрд░рддों рдоें рдХрдИ рджेрд╡рддाрдУं рдХो рд╕ंрдмोрдзिрдд рдХрд░рдиे рд╣ेрддु рдХिрдпा рдЧрдпा рд╣ै। рдпрд╣ рд╢рдм्рдж рд╡ैрджिрдХ рд░ुрдж्рд░ा-рд╢िрд╡ рд╕े рдорд╣ाрдХाрд╡्рдпों рдФрд░ рдкुрд░ाрдгों рдоें рдиाрдо рд╢िрд╡ рдХे рд░ूрдк рдоें рд╡िрдХрд╕िрдд рд╣ुрдЖ, рдПрдХ рд╢ुрдн рджेрд╡рддा рдХे рд░ूрдк рдоें, рдЬो "рдиिрд░्рдоाрддा, рдк्рд░рдЬрдирдХ рдФрд░ рд╕ंрд╣ाрд░рдХ" рд╣ोрддा рд╣ै।
- рдорд╣ाрдХाрд▓ рдЕрд░्рдеाрдд рд╕рдордп рдХे рджेрд╡рддा, рдпрд╣ рднрдЧрд╡ाрди рд╢िрд╡ рдХा рдПрдХ рд░ूрдк рд╣ै рдЬो рдм्рд░ाрд╣्рдордг рдХे рд╕рдордп рдЖрдпाрдоो рдХो рдиिрдпंрдд्рд░िрдд рдХрд░рддे рд╣ै।
рд╢िрд╡рд░ाрдд्рд░िрд╕ंрдкाрджिрдд рдХрд░ें
рдк्рд░рдд्рдпेрдХ рдоाрд╕ рдХे рдХृрд╖्рдгрдкрдХ्рд╖ рдХी рдЪрддुрд░्рджрд╢ी рд╢िрд╡рд░ाрдд्рд░ि[10] рдХрд╣рд▓ाрддी рд╣ै, рд▓ेрдХिрди рдлाрд▓्рдЧुрди рдХृрд╖्рдг рдЪрддुрд░्рджрд╢ी рдорд╣ाрд╢िрд╡рд░ाрдд्рд░ि рдХрд╣ी рдЧрдИ рд╣ै। рдЗрд╕ рджिрди рд╢िрд╡ोрдкाрд╕рдиा рднुрдХ्рддि рдПрд╡ं рдоुрдХ्рддि рджोрдиों рджेрдиे рд╡ाрд▓ी рдоाрдиी рдЧрдИ рд╣ै, рдХ्рдпोंрдХि рдЗрд╕ी рджिрди рдм्рд░рд╣्рдоा рд╡िрд╖्рдгु рдиे рд╢िрд╡рд▓िंрдЧ рдХी рдкूрдЬा рд╕ृрд╖्рдЯि рдоें рдкрд╣рд▓ी рдмाрд░ рдХी рдеी рдФрд░ рдорд╣ाрд╢िрд╡рд░ाрдд्рд░ि рдХे рд╣ी рджिрди рднрдЧрд╡ाрди рд╢िрд╡ рдФрд░ рдоाрддा рдкाрд░्рд╡рддी рдХी рд╢ाрджि рд╣ुрдИ рдеी। рдЗрд╕рд▓िрдП рднрдЧрд╡ाрди рд╢िрд╡ рдиे рдЗрд╕ рджिрди рдХो рд╡рд░рджाрди рджिрдпा рдеा рдФрд░ рдпрд╣ рджिрди рднрдЧрд╡ाрди рд╢िрд╡ рдХा рдмрд╣ुрдд рд╣ी рдк्рд░िрдп рджिрди рд╣ै। рдорд╣ाрд╢िрд╡рд░ाрдд्рд░ि рдХा।
рдоाрдШрдХृрд╖्рдг рдЪрддुрд░्рджрд╢्рдпाрдоाрджिрджेрд╡ो рдорд╣ाрдиिрд╢ि। ॥ рд╢िрд╡рд▓िंрдЧрддрдпोрдж्рд░ूрдд: рдХोрдЯिрд╕ूрд░्рдпрд╕рдордк्рд░рдн॥
рднрдЧрд╡ाрди рд╢िрд╡ рдЕрд░्рдзрд░ाрдд्рд░ि рдоें рд╢िрд╡рд▓िंрдЧ рд░ूрдк рдоें рдк्рд░рдХрдЯ рд╣ुрдП рдеे, рдЗрд╕рд▓िрдП рд╢िрд╡рд░ाрдд्рд░ि рд╡्рд░рдд рдоें рдЕрд░्рдзрд░ाрдд्рд░ि рдоें рд░рд╣рдиे рд╡ाрд▓ी рдЪрддुрд░्рджрд╢ी рдЧ्рд░рд╣рдг рдХрд░рдиी рдЪाрд╣िрдП। рдХुрдЫ рд╡िрдж्рд╡ाрди рдк्рд░рджोрд╖ рд╡्рдпाрдкिрдиी рдд्рд░рдпोрджрд╢ी рд╡िрдж्рдзा рдЪрддुрд░्рджрд╢ी рд╢िрд╡рд░ाрдд्рд░ि рд╡्рд░рдд рдоें рдЧ्рд░рд╣рдг рдХрд░рддे рд╣ैं। рдиाрд░рдж рд╕ंрд╣िрддा рдоें рдЖрдпा рд╣ै рдХि рдЬिрд╕ рддिрдеि рдХो рдЕрд░्рдзрд░ाрдд्рд░ि рдоें рдлाрд▓्рдЧुрди рдХृрд╖्рдг рдЪрддुрд░्рджрд╢ी рд╣ो, рдЙрд╕ рджिрди рд╢िрд╡рд░ाрдд्рд░ि рдХрд░рдиे рд╕े рдЕрд╢्рд╡рдоेрдз рдпрдЬ्рдЮ рдХा рдлрд▓ рдоिрд▓рддा рд╣ै। рдЬिрд╕ рджिрди рдк्рд░рджोрд╖ рд╡ рдЕрд░्рдзрд░ाрдд्рд░ि рдоें рдЪрддुрд░्рджрд╢ी рд╣ो, рд╡рд╣ рдЕрддि рдкुрдг्рдпрджाрдпिрдиी рдХрд╣ी рдЧрдИ рд╣ै।
рдИрд╢ाрди рд╕ंрд╣िрддा рдХे рдЕрдиुрд╕ाрд░ рдЗрд╕ рджिрди рдЬ्рдпोрддिрд░्рд▓िрдЧ рдХा рдк्рд░ाрджुрд░्рднाрд╡ рд╣ुрдЖ, рдЬिрд╕рд╕े рд╢рдХ्рддिрд╕्рд╡рд░ूрдкा рдкाрд░्рд╡рддी рдиे рдоाрдирд╡ी рд╕ृрд╖्рдЯि рдХा рдоाрд░्рдЧ рдк्рд░рд╢рд╕्рдд рдХिрдпा। рдлाрд▓्рдЧुрди рдХृрд╖्рдг рдЪрддुрд░्рджрд╢ी рдХो рд╣ी рдорд╣ाрд╢िрд╡рд░ाрдд्рд░ि рдордиाрдиे рдХे рдкीрдЫे рдХाрд░рдг рд╣ै рдХि рдЗрд╕ рджिрди рдХ्рд╖ीрдг рдЪंрдж्рд░рдоा рдХे рдоाрдз्рдпрдо рд╕े рдкृрде्рд╡ी рдкрд░ рдЕрд▓ौрдХिрдХ рд▓рдпाрдд्рдордХ рд╢рдХ्рддिрдпां рдЖрддी рд╣ैं, рдЬो рдЬीрд╡рдиीрд╢рдХ्рддि рдоें рд╡ृрдж्рдзि рдХрд░рддी рд╣ैं। рдпрдж्рдпрдкि рдЪрддुрд░्рджрд╢ी рдХा рдЪंрдж्рд░рдоा рдХ्рд╖ीрдг рд░рд╣рддा рд╣ै, рд▓ेрдХिрди рд╢िрд╡рд╕्рд╡рд░ूрдк рдорд╣ाрдоृрдд्рдпुंрдЬрдп рджिрд╡्рдпрдкुंрдЬ рдорд╣ाрдХाрд▓ рдЖрд╕ुрд░ी рд╢рдХ्рддिрдпों рдХा рдиाрд╢ рдХрд░ рджेрддे рд╣ैं। рдоाрд░рдХ рдпा рдЕрдиिрд╖्рдЯ рдХी рдЖрд╢ंрдХा рдоें рдорд╣ाрдоृрдд्рдпुंрдЬрдп рд╢िрд╡ рдХी рдЖрд░ाрдзрдиा рдЧ्рд░рд╣рдпोрдЧों рдХे рдЖрдзाрд░ рдкрд░ рдмрддाрдИ рдЬाрддी рд╣ै। рдмाрд░рд╣ рд░ाрд╢िрдпां, рдмाрд░рд╣ рдЬ्рдпोрддिрд░्рд▓िрдЧों рдХी рдЖрд░ाрдзрдиा рдпा рджрд░्рд╢рди рдоाрдд्рд░ рд╕े рд╕рдХाрд░ाрдд्рдордХ рдлрд▓рджाрдпिрдиी рд╣ो рдЬाрддी рд╣ै।
рдпрд╣ рдХाрд▓ рд╡рд╕ंрдд рдЛрддु рдХे рд╡ैрднрд╡ рдХे рдк्рд░рдХाрд╢рди рдХा рдХाрд▓ рд╣ै। рдЛрддु рдкрд░िрд╡рд░्рддрди рдХे рд╕ाрде рдорди рднी рдЙрд▓्рд▓ाрд╕ рд╡ рдЙрдоंрдЧों рд╕े рднрд░ा рд╣ोрддा рд╣ै। рдпрд╣ी рдХाрд▓ рдХाрдорджेрд╡ рдХे рд╡िрдХाрд╕ рдХा рд╣ै рдФрд░ рдХाрдордЬрдиिрдд рднाрд╡рдиाрдУं рдкрд░ рдЕंрдХुрд╢ рднрдЧрд╡рдж् рдЖрд░ाрдзрдиा рд╕े рд╣ी рд╕ंрднрд╡ рд╣ो рд╕рдХрддा рд╣ै। рднрдЧрд╡ाрди рд╢िрд╡ рддो рд╕्рд╡рдпं рдХाрдо рдиिрд╣ंрддा рд╣ैं, рдЕрдд: рдЗрд╕ рд╕рдордп рдЙрдирдХी рдЖрд░ाрдзрдиा рд╣ी рд╕рд░्рд╡рд╢्рд░ेрд╖्рда рд╣ै।
рдорд╣ाрд╢िрд╡рд░ाрдд्рд░िрд╕ंрдкाрджिрдд рдХрд░ें
рдорд╣ाрд╢िрд╡рд░ाрдд्рд░ि рд╣िрди्рджुрдУं рдХा рдПрдХ рдк्рд░рдоुрдЦ рдд्рдпोрд╣ाрд░ рд╣ै। рднрдЧрд╡ाрди рд╢िрд╡ рдХा рдпрд╣ рдк्рд░рдоुрдЦ рдкрд░्рд╡ рдлाрд▓्рдЧुрди рдХृрд╖्рдг рдд्рд░рдпोрджрд╢ी рдХो рд╢िрд╡рд░ाрдд्рд░ि рдкрд░्рд╡ рдордиाрдпा рдЬाрддा рд╣ै। рдоाрддा рдкाрд░्рд╡рддी рдХी рдкрддि рд░ूрдк рдХे рдорд╣ाрджेрд╡ рд╢िрд╡ рдХो рдкाрдиे рдХे рд▓िрдпे рдХी рдЧрдИ рддрдкрд╕्рдпा рдХा рдлрд▓ рдорд╣ाрд╢िрд╡рд░ाрдд्рд░ि рд╣ै। рдпрд╣ рд╢िрд╡ рдФрд░ рд╢рдХ्рддि рдХी рдоिрд▓рди рдХी рд░ाрдд рд╣ै। рдЖрдз्рдпाрдд्рдоिрдХ рд░ूрдк рд╕े рдЗрд╕े рдк्рд░рдХृрддि рдФрд░ рдкुрд░ुрд╖ рдХे рдоिрд▓рди рдХी рд░ाрдд рдХे рд░ूрдк рдоें рдмрддाрдпा рдЬाрддा рд╣ै।[11] рдЗрд╕ी рджिрди рдоाрддा рдкाрд░्рд╡рддी рдФрд░ рд╢िрд╡ рд╡िрд╡ाрд╣ рдХे рдкрд╡िрдд्рд░ рд╕ूрдд्рд░ рдоें рдмंрдзे। рд╢ाрджी рдоें рдЬिрди 7 рд╡рдЪрдиों рдХा рд╡ाрджा рд╡рд░-рд╡рдзु рдЖрдкрд╕ рдоें рдХрд░рддे рд╣ै рдЙрд╕рдХा рдХाрд░рдг рд╢िрд╡ рдкाрд░्рд╡рддी рд╡िрд╡ाрд╣ рд╣ै। рдорд╣ाрджेрд╡ рд╢िрд╡ рдХा рдЬрди्рдо рдЙрд▓ेрдЦрди рдХुрдЫ рд╣ी рдЧ्рд░ंрдеों рдоें рдоिрд▓рддा рд╣ै। рдкрд░ंрддु рд╢िрд╡ рдЕрдЬрди्рдоा рд╣ै рдЙрдирдХा рдЬрди्рдо рдпा рдЕрд╡рддाрд░ рдирд╣ीं рд╣ुрдЖ। рдорд╣ाрд╢िрд╡рд░ाрдд्рд░ि рдкрд░्рд╡ рднाрд░рдд рд╡рд░्рд╖ рдоें рдХाрдлी рдзूрдо-рдзाрдо рд╕े рдордиाрдпा рдЬाрддा рд╣ै।
рд╢िрд╡ рдорд╣ाрдкुрд░ाрдгрд╕ंрдкाрджिрдд рдХрд░ें
рд╢िрд╡ рдорд╣ाрдкुрд░ाрдг рдоें рджेрд╡ो рдХे рджेрд╡ рдорд╣ाрджेрд╡ рдЕрд░्рдеाрдд् рдорд╣ाрдХाрд▓ рдХे рдмाрд░े рдоें рд╡िрд╕्рддाрд░ рд╕े рдмрддाрдпा рдЧрдпा рд╣ै рд╢िрд╡ рдкुрд░ाрдг рдоें рд╢िрд╡ рд▓ीрд▓ाрдУ рдФрд░ рдЙрдирдХे рдЬीрд╡рди рдХी рд╕рднी рдШрдЯрдиाрдУ рдХे рдмाрд░े рдоें рдЙрд▓्рд▓ेрдЦ рдХिрдпा рдЧрдпा рд╣ै। рд╢िрд╡ рдкुрд░ाрдг рдоें рдк्рд░рдоुрдЦ рд░ूрдк рд╕े 12 рд╕рд╣िंрддाрдпे рд╣ै। рдорд╣ाрджेрд╡ рдХो рдПрдХ рдмाрд░ рдЗрд╕ рджुрдиिрдпा рдХो рдмрдЪाрдиे рдХे рд▓िрдП рд╡िрд╖ рдХा рдкाрди рдХрд░рдиा рдкрдб़ा рдеा, рдФрд░ рдЙрд╕ рдорд╣ाрд╡िрдиाрд╢рдХ рд╡िрд╖ рдХो рдЕрдкрдиे рдХंрда рдоें рдзाрд░рдг рдХрд░рдиा рдкрдб़ा рдеा।[12] рдЗрд╕ी рд╡рдЬрд╣ рд╕े рдЙрди्рд╣ें рдиीрд▓рдХंрда рдХे рдиाрдо рд╕े рднी рдЬाрдиा рдЬाрддा рд╣ै।[13]
рдХैрд▓ाрд╢ рдоाрдирд╕рд░ोрд╡рд░рд╕ंрдкाрджिрдд рдХрд░ें
рдХुрдЫ рдХрдеाрдУं рдХे рдЕрдиुрд╕ाрд░ рдХैрд▓ाрд╢ рд╕рд░ोрд╡рд░ рдХो рд╢िрд╡ рдХा рдиिрд╡ाрд╕ рд╕्рдеाрди рдоाрдиा рдЬाрддा рд╣ै।
рднрдЧрд╡ाрди рд╢िрд╡ рдХे рдЕрдиेрдХ рдЕрд╡рддाрд░ рд╣ै рдк्рд░рд▓рдпрдХाрд▓ рдХे рд╕рдордп рдЗрдирдХा рдЕрд╡рддाрд░ рдиिрд░ाрдХाрд░ рдм्рд░рд╣्рдордо рдЬिрд╕े рдХिрдЙрдд्рддрд░ाрдЦрдг्рдб рдоें рдиिрд░ंрдХाрд░рджेрд╡рддा рдХे рдиाрдо рд╕े рднी рдкूрдЬा рдЬाрддा рд╣ै рдПрдХ рдРрд╕ा рд╣ि рдЕрди्рдп рдЕрд╡рддाрд░ рд╣ै рднैрд░рд╡рдиाрде рдЕрд╡рддाрд░ рдЬिрд╕े рднैрд░рд╡рдмाрдмा рдХे рдиाрдо рд╕े рдкूрдЬा рдЬाрддा рд╣ै।[4]
рдЗрди्рд╣ें рднी рджेрдЦेंрд╕ंрдкाрджिрдд рдХрд░ें
- {рдорд╣ाрд╢िрд╡рд░ाрдд्рд░ि рдХा рдорд╣рдд्рд╡/рдорд╣ाрд╢िрд╡рд░ाрдд्рд░ि рдХ्рдпों рдордиाрдИ рдЬाрддी рд╣ै?[рдоृрдд рдХрдб़िрдпाँ]}рдоोрдЯे рдЕрдХ्рд╖рд░
- рд╣िрди्рджू рдзрд░्рдо
- рд░ुрдж्рд░
- рд╕ोрдорд╡ाрд░ рд╡्рд░рдд рдХрдеा
- рд░ुрдж्рд░ाрд╖्рдЯाрдз्рдпाрдпी
- рд╢िрд╡рдорд╣िрдо्рди рд╕्рддोрдд्рд░
- рд╢्рд░ी рд╢िрд╡ рдкंрдЪाрдХ्рд╖рд░ рд╕्рддोрдд्рд░
- рддांрдбрд╡ рд╕्рддोрдд्рд░
- рдЖрджिрдпोрдЧी рд╢िрд╡ рдк्рд░рддिрдоा
- рдЗрд╡ाрдирдпрди рдЕрд░्рдеाрдд рд╢िрд╡
- рдорд╣ाрдоृрдд्рдпुंрдЬрдп рдорди्рдд्рд░
- рдорд╣ाрджेрд╡ рд╕्рдЯेрдЯрд╕
- рд▓ाрдЗрд╡ рд╕्рдЯ्рд░ीрдоिंрдЧ рдорд╣ाрд╢िрд╡рд░ाрдд्рд░ि 2020 рдкूрдЬा рдХा рдЖрдиंрдж рд▓ें[рдоृрдд рдХрдб़िрдпाँ] рд░ूрдж्рд░ рд╕ेंрдЯрд░ рдоुंрдмрдИ
- рд╢िрд╡ рдЬी рдХी рдЖрд░рддी BhaktiSansar.in (in Hindi). Viewed on 2020-08-01.
- рд╢िрд╡ рдЬी рдХा рдЪिрдд्рд░
рд╕рди्рджрд░्рднрд╕ंрдкाрджिрдд рдХрд░ें
- ↑ рд╕ंрдЬрдп рдкोрдЦрд░िрдпाрд▓ (13-11-2017)। рддрд╕्рд╡ीрд░ों рдХे рдЬрд░िрдП рдЬाрдиें, рднрдЧрд╡ाрди рд╢िрд╡ рдХे рдпे рдЖрднूрд╖рдг рджेрддे рд╣ैं рдХिрди рдмाрддों рдХा рд╕ंрджेрд╢।
- ↑ рд╣िрдоाрди्рд╢ु рдЬी рд╢рд░्рдоा (13-02-2018)। рднрдЧрд╡ाрди рд╢िрд╡ рдХे рдЗрди рдЧुрдгों рдХो рдЕрдкрдиाрдПंрдЧे рддो рдЖрдкрдХा рдЬीрд╡рди рд╕рдлрд▓ рд╣ो рдЬाрдПрдЧा।।
- ↑ K. Sivaraman (1973). ┼Ъaivism in Philosophical Perspective: A Study of the Formative Concepts, Problems, and Methods of ┼Ъaiva Siddh─Бnta. Motilal Banarsidass. рдкृ॰ 131. рдЖрдИ॰рдНрд╕॰рдмी॰рдНрди॰ 978-81-208-1771-5. рдоूрд▓ рд╕े 7 рдЕрдк्рд░ैрд▓ 2017 рдХो рдкुрд░ाрд▓ेрдЦिрдд. рдЕрднिрдЧрдорди рддिрдеि 21 рдоाрд░्рдЪ 2020.
- ↑ рдЕ рдЖ Flood 1996, рдкृрд╖्рда 17, 153
- ↑ Zimmer (1972) pp. 124-126
- ↑ "рдд्рд░िрдЧुрдг рдоाрдпा (рд░рдЬрдЧुрдг рдм्рд░рд╣्рдоा рдЬी, рд╕рддрдЧुрдг рд╡िрд╖्рдгु рдЬी рддрдеा рддрдордЧुрдг рд╢िрд╡ рдЬी ) рдЬीрд╡ рдХो рдоुрдХ्рдд рдирд╣ीं рд╣ोрдиे рджेрдд | Jagat Guru Rampal Ji". www.jagatgururampalji.org. рдоूрд▓ рд╕े 20 рдЬुрд▓ाрдИ 2020 рдХो рдкुрд░ाрд▓ेрдЦिрдд. рдЕрднिрдЧрдорди рддिрдеि 2020-07-20.
- ↑ "Maha Shivratri 2020: рдЬाрдиिрдП рдХ्рдпों рдордиाрдИ рдЬाрддी рд╣ै рдорд╣ाрд╢िрд╡рд░ाрдд्рд░ि?". NDTVIndia. рдоूрд▓ рд╕े 20 рдЬुрд▓ाрдИ 2020 рдХो рдкुрд░ाрд▓ेрдЦिрдд. рдЕрднिрдЧрдорди рддिрдеि 2020-07-20.
- ↑ "рд╕ाрд╡рди рдХा рджूрд╕рд░ा рд╕ोрдорд╡ाрд░ рдЖрдЬ, рдЬाрдиिрдП рдкूрдЬा рд╕ाрдордЧ्рд░ी, рд╡िрдзि, рдХрдеा рдФрд░ рдоुрд╣ूрд░्рдд". Jansatta. 2020-07-13. рдоूрд▓ рд╕े 14 рдЬुрд▓ाрдИ 2020 рдХो рдкुрд░ाрд▓ेрдЦिрдд. рдЕрднिрдЧрдорди рддिрдеि 2020-07-14.
- ↑ "Maha Shivratri 2020 Hindi: рдорд╣ाрд╢िрд╡рд░ाрдд्рд░ि рдкрд░ рдЬाрдиे рднрдЧрд╡ाрди рд╢िрд╡ рд╡ рдорд╣ाрд╢िрд╡ рдоें рдЕंрддрд░". S A NEWS (рдЕंрдЧ्рд░ेрдЬ़ी рдоें). 2020-02-20. рдоूрд▓ рд╕े 18 рдЬूрди 2020 рдХो рдкुрд░ाрд▓ेрдЦिрдд. рдЕрднिрдЧрдорди рддिрдеि 2020-07-14.
- ↑ Sharma, Kashish (2021-03-10). "Maha Shivratri 2021: Date, Tithi And Puja Timings". Bulletin Buzz (рдЕंрдЧ्рд░ेрдЬ़ी рдоें). рдЕрднिрдЧрдорди рддिрдеि 2021-03-10.
- ↑ рдирд╡рднाрд░рддрдЯाрдЗрдо्рд╕.рдХॉрдо (2019-03-03). "Mahashivratri: рдЗрд╕рд▓िрдП рдордиाрдИ рдЬाрддी рд╣ै рдорд╣ाрд╢िрд╡рд░ाрдд्рд░ि, рд╣ुрдИ рдеी рдпрд╣ рдШрдЯрдиा". рдирд╡рднाрд░рдд рдЯाрдЗрдо्рд╕. рдоूрд▓ рд╕े 24 рдЕрдк्рд░ैрд▓ 2020 рдХो рдкुрд░ाрд▓ेрдЦिрдд. рдЕрднिрдЧрдорди рддिрдеि 2020-07-14.
- ↑ рдирд╡рднाрд░рддрдЯाрдЗрдо्рд╕.рдХॉрдо (2018-04-20). "рдЖрдЦिрд░ рднрдЧрд╡ाрди рд╢िрд╡ рдХ्рдпों рдХрд╣рд▓ाрдП рдЧрдП рдиीрд▓рдХंрда рдорд╣ाрджेрд╡". рдирд╡рднाрд░рдд рдЯाрдЗрдо्рд╕. рдоूрд▓ рд╕े 12 рджिрд╕ंрдмрд░ 2019 рдХो рдкुрд░ाрд▓ेрдЦिрдд. рдЕрднिрдЧрдорди рддिрдеि 2020-07-20.
- ↑ Webdunia. "рд╢िрд╡ рдорд╣ाрдкुрд░ाрдг : рдкрд░िрдЪрдп рдФрд░ 8 рдкрд╡िрдд्рд░ рд╕ंрд╣िрддाрдПं". hindi.webdunia.com. рдоूрд▓ рд╕े 31 рдЬुрд▓ाрдИ 2019 рдХो рдкुрд░ाрд▓ेрдЦिрдд. рдЕрднिрдЧрдорди рддिрдеि 2020-06-07.
рдмाрд╣рд░ी рдХрдб़िрдпाँрд╕ंрдкाрджिрдд рдХрд░ें
рд╡िрдХिрдоीрдбिрдпा рдХॉрдорди्рд╕ рдкрд░ рд╢िрд╡ рд╕े рд╕рдо्рдмрди्рдзिрдд рдоीрдбिрдпा рд╣ै। |
рдЯिрдк्рдкрдгिрдпाँ
рдПрдХ рдЯिрдк्рдкрдгी рднेрдЬें